In Cuba hebben we vier weken lang gebackpackt. Het is een bijzonder land met heel veel mooie stadjes en oogverblindende stranden. Dit is mijn Cuba blog met alle hoogtepunten en bezienswaardigheden tijdens onze reis.
Lees ook de blogs over Viñales, Trinidad, Baracoa en Cubaanse auto’s. Er zijn ook reistips en een paklijst.
Een overzicht van alle blogs vind je hier.

Cuba blog: Droomeiland Cuba

Hoefgetrappel klinkt in de straten van Havana. De paardenkar slingert van links naar rechts over de brede straten, alvorens in te voegen op de snelweg. Een vrouw hangt loom over het randje van haar balkon en kijkt alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Alles is mogelijk in Cuba.

Typisch Cubaans

“Sientate” (ga zitten), zegt de eigenaresse van de casa (bed&breakfast). Ze is al in de tachtig en heeft het prachtige huis in Spaans-koloniale stijl geërfd van haar familie. We gaan zitten in de houten schommelstoelen in de voorkamer. Ter zake komen komt later wel, er is nu eerst uitgebreid tijd voor kennismaking.

Een typische Casa Particular (Bed&Breakfast)

We hebben al snel geleerd om de tijd te nemen voor Cubanen. Die keer dat we naar Trinidad wilden bijvoorbeeld. De bus ging pas over drie uur en de taxi was te duur. Toen we een half uur later met een pizza op onze bus zaten te wachten, kwam de taxichauffeur naar ons toe. Hij had iets geregeld: Twee andere reizigers wilden ook naar Trinidad en met een volle taxi was het per persoon dezelfde prijs als de bus. Bovendien deed de taxi anderhalf uur korter over de rit.

Halverwege wordt er even ‘getankt’

Het beste wat je kunt doen in de omgang met Cubanen is dat je de vraag bij hen dropt en vervolgens gaat zitten. Het lijkt alsof ze niet meer met jou bezig zijn, maar zonder dat je het door hebt wordt er van alles geregeld en ineens is de oplossing daar.

Een dag later checken we weer uit bij de casa. “Sientate”, zegt oma. We gaan zitten, betalen haar voor de kamer en ze belt voor ons naar het treinstation om te vragen naar de treintijden. Als dat geregeld is, gaat oma weer terug naar haar bezigheden in de keuken. We bijten op onze tong om niet naar de paspoorten te vragen. Ze is het toch niet vergeten?
Minuten gaan voorbij. Na tien ervan kijk ik Steven aan; zal ik het dan toch maar vragen? Ik trek mijn mond open en precies op dat moment komt oma’s zoon met een brede grijns binnenlopen “Los pasaportes?”. “Sí!” zeggen wij. We krijgen een hele dikke Cubaanse knuffel en gaan op weg.

Cuba blog: Havana

We kijken onze ogen uit naar al die “museumstukken”, zoals we de Cubaanse auto’s in Havana noemen. Alle kleuren en vormen komen voorbij en we kunnen niet wachten om zelf in één ervan te rijden! Gelukkig is vrijwel elke auto in Cuba zo mooi, dus het duurt niet lang voordat we een dergelijke taxi vinden.
Het dashboard van onze Chevrolet werkt niet meer, maar de 60 jaar oude cilindermotor doet het nog prima. Ronkend trekt hij op. De kuilen in de weg zijn niet zo goed voor de huidige staat van de auto, maar de banken veren mee dus wij zitten de komende twee uur goed.

Buena Vista Social Club Havana

We zijn op weg naar een optreden van de beroemde “Buena Vista Social Club“. Twee van de oude leden doen nog mee en zijn inmiddels in de tachtig. Ze stammen nog uit de “Guantanamera” en “Chan Chan”-tijd. Het is een eer om hierbij aanwezig te mogen zijn.
In het Hooters-achtige restaurant wordt het massale aspect hiervan al snel duidelijk. Ze treden blijkbaar iedere avond op. Binnen zitten vrijwel alleen maar toeristen die van matig eten worden voorzien door schaars geklede dames. Ik kan alleen maar hopen dat de Buena Vista’s ons niet teleur zullen stellen.
Maar tot onze grote verbazing spelen ze alsof het de eerste keer is! Omara Portuondo zingt de sterren van de hemel terwijl één van de jongere leden het publiek opzweept om mee te zingen en dansen. Zelfs de kok danst mee. Het werd een fantastische avond.

Het kleinste kikkertje en het kleinste vogeltje ter wereld

Op het oostpuntje van Cuba, bij Baracoa, staat het laatst overgebleven primaire regenwoud van Cuba. Het groene, bergachtige gebied geeft je het gevoel op een ander eiland beland te zijn. Tijdens een tocht door de omgeving worden we begeleid door gids Achilles, een enthousiaste Cubaan die al zijn kennis met ons wil delen. We rijden in een knalrode Chevrolet met verende banken naar een cacao-plantage, waar een vrouw ons het hele proces van chocolade-productie uitlegt en alles laat proeven. Het is heerlijk vergeleken bij de mierzoete, droge cakes die in de Cubaanse winkels liggen.

Als Achilles ons vraagt wat we vandaag het allerliefst willen zien, roepen wij in koor: De sapito en de zunzun!
De Sapito is een 0,8 centimeter groot kikkertje en was tot voor kort het kleinste kikkertje ter wereld (totdat ze drie jaar geleden een nog kleiner kikkertje vonden in Papoea Nieuw Guinea, die is een milimeter kleiner). De zunzun (of: zunzuncito) is een kolibrie en is met 5.5 centimeter de kleinste vogel ter wereld.
Achilles weet ze allebei te vinden en zelfs nog méér: Nestjes!! De vogeltjes op de linker foto zijn 5 dagen oud en de vogeltjes op de rechter foto zijn 15 dagen oud. Nog 5 dagen en dan vliegen ze uit.

Het communisme in Cuba

Langs wegen, op gevels en zelfs bij het aanzetten van de staatstelevisie zie je leuzen van communistische leiders als Fidel, Raúl of Che Guevara, over de grandeur van het communisme. De Cubanen worden door de overheid in de gaten gehouden, dus je zult niet snel een negatief woord over ‘el comandante’ (Fidel) horen. En trouwens, als je weet hoeveel strijd de Cubanen hebben moeten voeren om onafhankelijk te worden van de Spanjaarden, Engelsen èn de Amerikanen, dan begrijp je wel waarom ze respect voor die man hebben. Het leven onder zijn (nu zijn broer Raúl’s) leiding is niet makkelijk, maar wel stabiel. Wel laten ze voorzichtig doorschemeren dat ze hopen op verandering. Op het opheffen van het Amerikaanse embargo, zodat ze economisch gezien mee kunnen doen met de rest van de wereld, en op het versoepelen van de regels die door de regering worden opgelegd.

In Cuba is aan alles een beetje tekort: Zeep, pennen, medicijnen en in sommige gebieden zelfs kleding. Landbouw en het vervoer van goederen gebeurt vaak nog met een ossen- of paardenkar.

Het embargo begint zo langzamerhand te voelen als een klas vol met kinderen, waarvan Cuba de enige is die uit de toon valt en daarom al 55 jaar lang gepest wordt. De Cubanen zijn slim, want de educatie in het land is goed. En toch hebben wij mensen ontmoet zoals Soraya. Zij is geschoold als dokter en werkte in het ziekenhuis om kankerpatiënten te behandelen. Ze vertelde dat ze nog steeds het liefst zieke mensen wil helpen, maar nu werkt ze fulltime in een casa particular (bed&breakfast) om in het levensonderhoud van haarzelf en haar ouders te kunnen voorzien. Als dokter verdiende ze 20 euro per maand.

Cuba blog: Viñales en Santa Lucía

Lees meer over: Viñales en over onze snorkeltrip in Santa Lucía.

Cuba blog: De geluiden van Santiago

Wie naar Cuba komt om te feesten, die komt bedrogen uit. Het is wonderbaarlijk hoe Cuba steeds klinkt als een vette party, maar eruit ziet als een mislukt verjaardagsfeest. Niemand danst! Desondanks genieten we enorm van de muziek. Vooral in oude stadscentra zoals die van Havana, Trinidad en Santiago de Cuba strijkt in bijna ieder café wel een band neer.

We lopen door Santiago, de tweede hoofdstad van Cuba. Het is er wat ruiger en viezer dan in Havana, maar het is een charmante stad met vrolijke mensen. Bovendien is dit de stad waar Fidel Castro woont. Op een prikbord van een tweedehands-boekwinkeltje hangt een interview van een student met “el comandante”. Het is hem duidelijk een eer dat hij Fidel mag ontmoeten.
In een prachtig oud koffiehuisje hangen schilderijen met afbeeldingen van koffieplantages. De regio is trots op de kwaliteit van het zwarte goedje dat hier in de bergen groeit. Achterin het café draait een man sigaren voor de verkoop. Een tandenloze man met bierdopjes op zijn kleding en een superblij gezicht staat op en zingt spontaan een lied. Dit is het. We hebben het ware Cuba gevonden.

Met Aero Gaviota vliegen we terug naar Havana. Het propellor vliegtuigje heeft ruimte voor ongeveer 30 mensen. Mijn rugleuning kan niet omhoog en halverwege begint de nooddeur naast mij te piepen. Een schijnbaar willekeurige man staat op en slaat er een paar keer hard tegenaan. Ik doe mijn stoelriem vast en kijk hem aan met een blik van “Ben je gèk?!”. Alles is mogelijk in Cuba. Het piepje stopt en we landen, na een prachtige vlucht met uitzicht op heel Cuba, veilig in Havana.

Informatie en tips naar aanleiding van ons backpack-avontuur in Cuba vind je hier.