Voor de minor Internationale ontwikkelingssamenwerking liep ik in 2008 stage in Tanzania. Samen met drie projectgenoten deed ik onderzoek naar de hiv/aids problematiek. Voor een plaatselijke stichting onderzochten we in welke regio’s al voldoende hulp wordt geboden en waar niet. Mijn kijk op ontwikkelingshulp is hierdoor voorgoed veranderd en ik zie het nu niet meer puur als iets goeds, maar stagelopen in Tanzania was wel één groot avontuur.
Stagelopen in Tanzania
We zitten op een bult grind voor ons huis in Mbeya. Samen met mijn projectgenoten Annemieke, Anita en Egbert word ik omgeven door velden vol met zonnebloemen, bananen en maïs. Twee vrouwen halen water bij het kraantje naast ons huis, dat door de stichting is aangelegd. Zodra de emmers vol zijn voltrekt zich een typisch Afrikaans tafereel: De vrouwen tillen de emmer op hun hoofd en met het kind op de rug verdwijnen in het zonnebloemenveld. Andere kinderen staan ons van een afstandje aan te staren en zodra we opkijken beginnen ze te giechelen of ze rennen snel weg. Zodra ze ons niet meer zo eng vinden, leren we ze ‘hoofd, schouders, knie en teen’. In het Swahili weliswaar, aan de hand van ons woordenboekje.
Warm welkom
De taal is op zich vrij simpel en de meeste mensen vinden het geweldig om een gesprekje met ons aan te knopen. Als we door het dorp fietsen dan rennen de kinderen met een grote glimlach op hun gezicht naar ons toe en roepen “Mzungu!! Mzungu!!” wat zoiets als ‘blanke’ betekent. We werden nooit eerder zó uitbundig begroet!
Herman en Anna (de eigenaren van de stichting) zorgen goed voor ons. Het huis is ruim genoeg voor ons tienen: Herman, Anna, hun 2 kinderen, 2 hulpen in het huishouden en wij met z’n vieren. Ook wonen er twee katten en een heleboel kippen en geiten. Naast het huis zijn drie aparte hokjes voor de wc, de douche, de keuken en een crèche waarvandaan we ’s ochtends gewekt worden door gezang van de kinderen uit de buurt.
De douche is nog niet klaar. Er zit een gat in de vloer en je krijgt een emmer met op houtvuur verwarmd water, wat je over jezelf heen kunt gieten. Er zit geen dak op, maar eerlijk gezegd is er niets fijner dan ’s avonds laat te douchen onder een heldere sterrenhemel.
We laten ons een echte Tanzaniaanse jurk aanmeten.
Hiv/aids-project
Voor het project zoeken we uit waar de mazen zitten wat betreft aids-hulpverlening in zuid-west Tanzania. Herman, de eigenaar, doet veel voor de gemeenschap zoals zorgen voor schoon water, voedsel, een crèche, enzovoort. Hij kan ons helpen door zijn uitgebreide kennissenkring aan te spreken. We worden dagelijks aan veel belangrijke mensen voorgesteld.
Met de mensen van de stichting.
Eén voor één bezoeken we de organisaties die met het probleem ‘hiv/aids’ werken: Voorlichting geven, mensen testen en medicatie en zorg verschaffen. Gisteren werd voor onze neus bij twee mensen bloed getest, waarvan er eentje hiv positief bleek te zijn. Ook gingen we bij iemand op bezoek die er 6 jaar geleden achter kwam dat ze hiv positief is. Dankzij de medicatie die ze krijgt kan ze nu een normaal leven leiden en net zo oud worden als wij.
Bij het nemen van de medicatie moet je echter wel een stevige maaltijd nemen en drie keer per dag een goede maaltijd is soms een probleem. Zelfs dáár houdt de organisatie rekening mee; de patiënt krijgt dan bijvoorbeeld een zak rijst. Toch is het vreemd, want als je om je heen kijkt dan zie je een heel vruchtbaar land waarop van alles verbouwd wordt.
Taboe
Door de omgeving wordt er vaak raar tegen de ziekte aangekeken. Ze geven er vaak de vrouw de schuld van, terwijl het meestal de mannen zijn die de ziekte verspreiden. Dat is vooral het geval in deze regio van Mbeya in zuid-Tanzania, waar veel truckers over de grens gaan en de ‘liefde’ buiten de deur zoeken.
Als een vrouw haar man verliest aan aids, dan kan het zijn dat de familie van de man háár beschuldigt van zijn dood en haar al haar bezittingen inclusief het huis probeert af te nemen. Vrouwen zijn er dus vaak de dupe van en worden regelmatig uitgesloten van de gemeenschap. Er moet nog veel aan educatie gedaan worden en dat gebeurt nu op scholen, maar ook door toneelgroepen op straat.
Hulp door stichtingen
Hulp wordt geboden in de vorm van educatie, testen, thuiszorg, werken met zuigelingen en kwetsbare jeugd en patiënten helpen om meer inkomsten te genereren door bijvoorbeeld te werken als coupeuse of door voedsel te verbouwen.
De organisaties hebben samen veel kennis, maar vaak ontbreekt goede financiering en een goede infrastructuur om ook patiënten in de meer afgelegen gebieden te kunnen bezoeken.
Educatie en geboortebeperking
Educatie is de meest toegankelijke manier om de gevaren van hiv in Tanzania bespreekbaar te maken. Helaas is er een groot lerarentekort. Openbare scholen zijn gratis, maar de leraren krijgen er zó weinig betaald dat ze er een baan naast moeten hebben om te kunnen overleven.
Er is ook particulier onderwijs dat er aanzienlijk minder armzalig uitziet en voldoende geleerde docenten in dienst heeft. Deze zijn echter voor veel gezinnen onbetaalbaar, want ga maar na: Veel gezinnen tellen zo’n 10 kinderen! Dat is wéér zo’n overtuiging; hoe meer kinderen een man heeft, hoe stoerder hij wordt gevonden. Bovendien zijn veel mensen katholiek en doen vanuit overtuiging niet aan geboortebeperking.
Gratis medicatie
Testen op de hiv-status is gratis en kan in één van de vele kliniekjes. Ook hulp en medicatie zijn gratis en worden vaak verschaft door de goede doelen die weer gefinancierd worden door bedrijven in het westen.
Er zijn echter nog veel Tanzanianen die liever een bezoekje brengen aan de traditionele medicijnman dan aan een kliniek.
Tot slot
Er zijn zoveel factoren die met elkaar samenhangen: Tradities, educatie, gezondheidszorg, voedselproductie, werkgelegenheid.. Er is nog een lange weg te gaan. Toch merk je dat de denkwijze verandert, dus als ze zo doorgaan dan komt die verandering er langzaam maar zeker wel.
Ik denk dat wij als westerlingen NIET kunnen bepalen wat goed voor hun is. Daarom is het goed dat ze zelf al instellingen hebben die dit soort problemen oplossen. Toch zie je dat er nog veel corruptie is. Oók binnen de stichting waarvoor wij hebben gewerkt. Erg jammer…
Wil je reageren? Laat dan een berichtje achter in de comments hieronder.
Lees verder over ons avontuur in Ruaha National Park.
Boek een reis:
Skyscanner – de goedkoopste vlucht naar jouw droombestemming
Booking – vind de leukste hotels
Paklijst – voor al je reisspullen
SunnyCars – boek een huurauto
GetYourGuide – tours, attracties en activiteiten wereldwijd
Bol.com / The Media Bay – bestel een reisgids
Baja Bikes – een fiets huren in grote steden wereldwijd
Laatste berichten van Mirre (toon alles)
- De leukste plekken van Turkije ontdekken - 8 februari 2023
- De Vlaanderenroute (LF5) - 16 januari 2023
- Hiken in het Reuzengebergte, Polen - 29 november 2022